Tại sao gọi là cuộc khủng hoảng bản sắc cá nhân?
“Khủng hoảng bản sắc” (identity crisis) là một trạng thái khi ta không hiểu rõ bản thân – điểm mạnh, điểm yếu, tính cách,… – tất cả những gì tạo nên chính ta.
Khái niệm này đến từ nhà tâm lý học phát triển Erik Erikson. Ông cho rằng có 8 giai đoạn phát triển tâm lý trong cuộc đời, mỗi giai đoạn sẽ xuất hiện một cuộc khủng hoảng, đòi hỏi chúng ta vượt qua một cách lành mạnh để phát triển nhân cách của mình.
“Khủng hoảng bản sắc cá nhân” là giai đoạn thứ 5, thường gặp ở khoảng 12 đến 18 tuổi, nhưng gần đây, nó diễn ra trong cả lứa tuổi từ 20 – 30. Erikson tin rằng đây là một trong những “xung đột quan trọng nhất” mà con người phải đối mặt trong quá trình phát triển khi mà chúng ta phải đưa ra những phân tích sâu sắc và khám phá những cách nhìn khác nhau về bản thân.
Gọi là khủng hoảng, bởi đây là giai đoạn con người phải đối diện với sự thay đổi của về cơ thể, hormones, cảm xúc và khả năng nhận thức,… Và quan trọng là lần đầu tiên trong đời, chúng ta suy tư về sự nghiệp, vai trò của mình trong xã hội, và đôi khi là cả bản sắc giới.
Các trạng thái của Bản sắc cá nhân là gì?
Theo James Marcia – một nhà khoa học nghiên cứu mở rộng về học thuyết của Erikson, thì có 4 trạng thái bản sắc cá nhân được đúc kết sau phương pháp “Phỏng vấn đo lường danh tính”. Phương pháp này xem xét ba lĩnh vực hoạt động khác nhau: vai trò nghề nghiệp, niềm tin và giá trị, và bản sắc giới.
Trong mô hình này, các trạng thái được xây dựng trên 2 trục Cam kết và Khám phá. Những người có mức độ cam kết cao biết rõ mình là ai và có niềm tin mạnh mẽ vào lựa chọn của mình và ngược lại. Tương tự, trục Khám phá cho biết mức độ chủ động trong việc đặt câu hỏi về bản thân, đi sâu vào nội tâm và tự đưa ra các lựa chọn của người đó.
Một người có thể trải nghiệm cả 4 trạng thái của bản sắc cá nhân, hoặc chỉ luôn ở trong một trạng thái cho đến cuối đời.
Identity diffusion – Căn tính mờ nhạt
Sự cam kết và khám phá của trạng thái này đều ở mức thấp. Những người trong trạng thái này không có khái niệm rõ ràng về cái tôi cá nhân, vai trò của mình trong xã hội, và cũng không chủ động khám phá các lựa chọn cho mình.
Identity moratorium – Căn tính đình hoãn
Người ở trong trạng thái này có mức độ khám phá cao nhưng cam kết thấp. Đây là trạng thái của rất nhiều người trẻ tuổi khi liên tục thử nghiệm với các giá trị, niềm tin và mục tiêu khác nhau, nhưng chưa gắn bó với điều gì cụ thể. Nhiều người bị đánh giá là “lông bông” vì chưa đạt được sự ổn định mà xã hội trông đợi khi đến độ tuổi nhất định. Tuy nhiên, sự đình hoãn này đôi khi cần thiết để một người khám phá đủ sâu sắc về bản thân, trước khi quyết định đâu mới là kim chỉ nam dẫn lối cho cuộc đời mình.
Identity foreclosure – Căn tính nhận sẵn
Có những người hoàn toàn không trải qua khủng hoảng bản sắc cá nhân, đó là trạng thái này. Những người này có thể cam kết với một vai trò, giá trị hay mục tiêu nào đó – đôi khi được xây dựng từ các hình mẫu có sẵn – mà không cần tự khám phá.
Identity achievement – Căn tính đạt thành
Đây là trạng thái lý tưởng nhất với mức độ cam kết và khám phá đều cao. Người đạt được trạng thái này đã biết giá trị, niềm tin nào quan trọng nhất với mình, và xác định được mục tiêu phù hợp với những giá trị ấy. Thành quả này có được nhờ một quá trình chủ động khám phá bản thân và trải nghiệm nhiều lựa chọn khác nhau.
Khám phá bản sắc cá nhân – Cuộc cách mạng đầy màu sắc
Đọc đến đây, có thể nhiều bạn sẽ cảm thấy hoang mang khi thực sự không biết bản thân đang ở giai đoạn nào? Và việc nâng cao cấp độ trạng thái của bản thân có khả thi hay không?
Những băn khoăn và lo âu không ngớt này của các bạn là lý do vì sao Lead The Change lại gọi Identity Crisis bằng một cái tên khác – IDENTITY REVOLUTION: CUỘC CÁCH MẠNG BẢN SẮC CÁ NHÂN.
Sự thật là, bạn không cần thiết phải định nghĩa chính mình bằng một khung đo, hay cấp độ trạng thái cố định nào cả. Bạn có thể liên tục tìm hiểu bản thân mình suốt cuộc đời và nhận thấy mình vẫn luôn thay đổi. Hành trình thấu hiểu bản thân và tìm kiếm bản sắc cá nhân ấy sẽ luôn có ẩn chứa nhiều trải nghiệm đặc biệt với những LẦN ĐẦU TIÊN, những thất bại, những khó khăn và cả những niềm vui, sự nhiệt huyết và thành công rực rỡ.
Là một người trẻ, bạn có quyền xem đây là một CUỘC CÁCH MẠNG ĐẦY MÀU SẮC mà bạn mong muốn DẤN THÂN để khám phá chính bản thân mình và chứng minh vị thế của mình với thế giới. Nơi mà bạn chấp nhận trả những cái giá thật đắt là tuổi trẻ, là thời gian, là năng lượng, sức bật để theo đuổi cuộc đời mình mơ ước.
Chào mừng bạn đến với hành trình khám phá và xây dựng bản sắc cá nhân!
Kết
Dù bạn bắt đầu hành trình ở đâu, bạn đều phải trải qua những giai đoạn mông lung, tự hỏi chính mình rất nhiều. Hỏi để hiểu về mình, hỏi để chủ động khai phá những tiềm năng bên trong, hỏi để đi tìm câu trả lời từ những người thầy. Đến với Lead the change cũng vậy, các bạn sẽ phải đối diện để tự trả lời những câu hỏi này. Đây cũng chính là lý do bạn cần vượt qua 3 vòng sơ tuyển tại Lead The Change trước khi bắt đầu chuyến du học ngắn hạn Exchange Trip.
