10 yếu tố cần thiết để phát triển trí thông minh cảm xúc

Có rất nhiều loại trí thông minh khác nhau và ta cần khám phá ra những loại trí thông minh ấy là gì và cách đưa chúng vào cuộc sống của chúng ta. Những loại trí thông minh khác nhau được đo bằng những tiêu chí khác nhau. Hầu hết chúng ta đều biết về IQ, chỉ số thông minh. Chỉ số này liên quan tới khả năng ghi nhớ, liên kết thông tin và tư duy logic.

Còn có một chỉ số khác,CQ, hay còn được gọi là chỉ số tò mò, dùng để đo lường động lực để học hỏi và tìm hiểu. Tuy nhiên, chúng ta nên dành nhiều thời gian cho trí tuệ cảm xúc vì yếu tố này đóng vai trò vô cùng quan trọng trong quá trình làm việc.

Định nghĩa của trí thông minh cảm xúc (được phát triển bởi 2 nhà nghiên cứu Peter Salavoy và John Mayer, sau đó trở nên phổ biến nhờ tác giả Daniel Goelman) là khả năng:

• Nhận thức, thấu hiểu và điều khiển cảm xúc của bản thân
• Nhận thức, thấu hiểu và điều khiển cảm xúc của người khác

Trên thực tế, điều này có nghĩa là khả năng nhận thức được cảm xúc có thể điều khiển hành vi và tác động đến người khác (một cách tích cực và tiêu cực), và học cách kiểm soát cảm xúc của chúng ta và của những người khác, đặc biệt là khi chúng ta bị áp lực.

Chúng ta thường ra quyết định và phản ứng với mọi thứ dựa trên cảm xúc. Do đó, khả năng phát triển EQ của chúng ta có tác động rất lớn trong tất cả các mối quan hệ của chúng ta, cách chúng ta đưa ra quyết định và xác định các cơ hội. 10 phẩm chất mà một người có trí thông minh về cảm xúc phát triển rất tốt là:

1. Đồng cảm

“Sự thấu cảm là khả năng hiểu hoặc cảm nhận những gì người khác đang trải qua trong khung tham chiếu của họ, tức là, khả năng đặt bản thân vào một vị trí khác.”

Có hai loại đồng cảm khác nhau. Nghiên cứu từ Trung tâm khoa học Greater Good tại UC Berkeley mô tả:

“Sự đồng cảm về cảm xúc” là những cảm giác mà chúng ta có được khi đáp lại những cảm xúc của người khác. Điều này có thể bao gồm bắt chước cảm xúc người khác, hoặc cảm thấy căng thẳng khi chúng ta phát hiện ra nỗi sợ hãi hay lo lắng của người khác. “Sự đồng cảm về nhận thức”, được hiểu là khả năng tiếp nhận góc nhìn đa chiều, xác định và hiểu những cảm xúc khác của người khác.

Chúng ta trở nên đồng cảm nhờ việc phản ứng với người khác. Sự đồng cảm có thể được trau dồi và học hỏi thông qua kinh nghiệm. Lưu trữ trong trí nhớ của bạn những cảm giác mà bạn cảm thấy khi phản ứng với mọi thứ, và khi bạn nhìn nhận mọi thứ với một quan điểm khác. Viết những suy nghĩ này ra, phân tích chúng và xác định cách bạn muốn đối xử với người khác giống như cách bạn muốn được đối xử.

2. Khả năng tự nhận thức

Tự nhận thức là nghệ thuật hiểu chính mình, nhận ra những gì mà bạn phải đối mặt và sau đó nghĩ ra cách quản lý bản thân cả một cách chủ động và bị động. Tự nhận thức là cách chúng ta tự nhìn nhận bản thân và cũng là cách chúng ta hiểu người khác nhìn nhận về chúng ta như thế nào. Vì người khác nhìn nhận về chúng ta như thế nào là một yếu tố bên ngoài nên rất khó khăn nhất để đánh giá đúng.

Tiến sĩ Tasha Eurich nói:

Các nhà lãnh đạo tập trung vào việc xây dựng sự tự nhận thức bên trong và bên ngoài, những người tìm kiếm phản hồi trung thực từ những nhà phê bình, và hỏi những gì mà người khác nghĩ về họ thay vì tại sao phải học cách hiểu rõ hơn về bản thân. Họ gặt hái nhiều phần thưởng và sự hiểu biết về bản thân cải thiện đáng kể.

Đối với bản thân, hãy hỏi những câu hỏi nội tâm, khao khát kiến thức và tò mò. Và đối với những người khác, tìm kiếm những phản hồi từ những người trung thực và quan tâm đến bạn.

3. Sự tò mò

“Tôi không có tài năng đặc biệt. Tôi chỉ tò mò một cách say mê.” – Albert Einstein

Khi bạn tò mò, bạn đam mê, và khi bạn đam mê, bạn sẽ bị thôi thúc muốn trở thành phiên bản tốt nhất của bản thân. Sự tò mò của bạn tùy thuộc vào những thứ bạn yêu thích, muốn phát triển và học hỏi thêm. Lối suy nghĩ này ảnh hưởng tích cực đến các lĩnh vực khác trong cuộc sống của bạn như các mối quan hệ.

Tomas Chamorro-Premusic viết:

“Những người có EQ cao hơn thường khoan dung hơn. Phong cách tư duy sắc thái, tinh vi, tinh tế này xác định rõ bản chất của những thứ phức tạp. Thứ hai, CQ dẫn đến mức đầu tư trí tuệ và thu nhận tri thức cao hơn theo thời gian, đặc biệt là trong các lĩnh vực giáo dục chính thức như khoa học và nghệ thuật.” Nguồn: HBR

4. Óc phân tích 

Những người thông minh và kiên quyết nhất về mặt cảm xúc là những người suy nghĩ sâu sắc, phân tích và xử lý tất cả thông tin mới theo cách của họ. Họ tiếp tục phân tích thông tin cũ, thói quen và cách làm việc của mình để xem liệu họ có thể nghĩ ra cách mới để cải thiện. Chúng ta đều là “những nhà phân tích” vì chúng ta đều phân tích về tất cả các thông tin mới theo cách của mình.

Những cá nhân EQ thông thái là những người giải quyết vấn đề và những triết gia hàng ngày, những người suy ngẫm về câu hỏi tại sao chúng ta tồn tại, tại sao chúng ta làm những gì chúng ta làm và tại sao chúng ta cần sống đạo đức. Có óc phân tích có nghĩa là có một sự khao khát cho một tư duy cải tiến liên tục hướng đến việc cải thiện bản thân và luôn luôn cởi mở với những ý tưởng mới.

5. Niềm tin

Một yếu tố chính của việc duy trì sự tự chủ về cảm xúc là sử dụng sức mạnh của niềm tin để tin vào chính mình cả trong hiện tại và tương lai. Tin rằng mọi người và mọi thứ trong cuộc sống của bạn xảy ra là có lý do, và cuối cùng mọi thứ sẽ tốt đẹp.

Niềm tin đơn thuần sẽ không giúp bạn. Nó phải đi kèm với hành động. Nhưng khi bạn kết hợp niềm tin với các giá trị mạnh mẽ như chăm chỉ, kiên trì và thái độ tích cực, bạn đã hình thành nền tảng của một nhà vô địch. Mỗi nhà lãnh đạo vĩ đại và suy nghĩ đều sử dụng niềm tin, hoặc trong một bối cảnh thực tế, về mặt cảm xúc và về mặt tinh thần.

Dành thời gian để thiền. Hãy nghĩ về cách bạn tin vào chính mình. Tạo niềm tin lớn hơn giữa con người bạn và người bạn muốn trở thành. Và tin tưởng và tin rằng những mảnh ghép trong cuộc sống của bạn sẽ đến với nhau theo cách giúp bạn sống hết mình và vui vẻ.

6. Nhu cầu và ước muốn

Một người với trí thông minh cảm xúc cần phân biệt được giữa những thứ mà họ cần và những thứ họ muốn. Nhu cầu, trong Tháp nhu cầu của Abraham Maslow, là những cấp độ cơ bản như an toàn, sinh tồn và duy trì. Một khi những nhu cầu đó được đáp ứng, sau đó chúng ta có thể tiến tới các nhu cầu khác và những ước muốn.

Một người muốn có một ngôi nhà lớn, một chiếc xe đẹp và thậm chí là một chiếc iPhone hoàn toàn mới. Chúng ta không cần những thứ đó để tồn tại, mà chúng ta muốn chúng dựa trên mong muốn cá nhân của chúng ta hoặc những gì chúng ta cho là quan trọng đối với xã hội. Trở nên thành thạo trong việc biết những gì bạn thực sự cần để sống, để hoàn thành mục tiêu và hỗ trợ bản thân và những người thân yêu. Hãy chắc chắn rằng bạn phân biệt rõ ràng giữa những gì bạn cần và những gì bạn muốn.

Những người có trí thông minh cảm xúc hiểu sự khác biệt giữa hai điều này và luôn thiết lập nhu cầu trước khi thực hiện mong muốn.

7. Niềm đam mê

Lãnh đạo truyền cảm hứng và yêu những gì bạn làm xuất phát từ việc có niềm đam mê đối với một chủ đề hoặc con người. Những người có EQ cao sử dụng niềm đam mê và mục đích của họ để tạo động lực thúc đẩy bản thân. Niềm đam mê rất có sức ảnh hưởng và dễ lan truyền. Nó hiện hữu ở tất cả các lĩnh vực trong cuộc sống của họ và họ dễ dàng truyền cảm hứng cho người khác.

Đam mê là một loại “je ne sais quoi” mà khi bạn cảm thấy nó, hoặc thậm chí khi bạn nhìn thấy nó ở người khác, bạn nhận ra ngay. Đam mê là mong muốn tự nhiên, bản năng, thúc đẩy, tham vọng và tình yêu thúc đẩy một đối tượng hoặc một ai đó. Đam mê mang lại năng lượng tích cực giúp duy trì chúng ta và truyền cảm hứng cho chúng ta muốn tiếp tục. Và tất nhiên, những người có trí thông minh cảm xúc, đam mê vô cùng kiên trì và mạnh mẽ bất kể hoàn cảnh của họ.

8. Sự lạc quan

Nếu bạn muốn có nhiều cơ hội hơn, cải thiện các mối quan hệ của mình và suy nghĩ rõ ràng, có hệ thống, bạn ở trạng thái tốt nhất để duy trì thái độ tích cực. Trong tất cả những điều mà chúng ta cố gắng kiểm soát và ảnh hưởng, thái độ của chúng ta là điều chính yếu luôn nằm trong tầm kiểm soát của chúng ta. Chúng ta có thể chọn sống mỗi ngày bằng cách tích cực. 

“Khi chúng ta hạnh phúc, khi suy nghĩ và tâm trạng của chúng ta tích cực, chúng ta thông minh hơn, có động lực hơn và do đó thành công hơn. Hạnh phúc là trung tâm, và thành công xoay quanh nó.” – Shawn Achor

9. Khả năng thích nghi

“Khả năng thích ứng không phải là bắt chước. Nó là sức mạnh của sự kháng cự và đồng hóa.” – Mahatma Gandhi

Những người thông minh về mặt cảm xúc nhận ra khi nào nên tiếp tục và khi nào nên thay đổi. Sự nhận thức nhạy bén và khả năng đưa ra các quyết định rõ ràng, nhanh chóng được gọi là khả năng thích ứng. Bạn xác định được khi nào nên duy trì hoặc khi nào tiếp tục theo hướng khác.

Tương tự, khi một chiến lược không hoạt động, hãy thử đánh giá và xác định xem liệu cách khác có hiệu quả không. Từ cách bạn đối xử với bản thân, đến cách bạn đối xử với người khác, đến thói quen hàng ngày của bạn, luôn luôn cởi mở và sẵn sàng thích nghi và sáng tạo trong cách bạn suy nghĩ và những gì bạn làm.

Trong suốt cuộc đời của bạn, bạn sẽ cần phải thay đổi và đưa ra những đánh giá về việc bạn sẽ hạnh phúc và thành công hay không nếu bạn chọn con đường này hay con đường khác. Nhận ra rằng bạn luôn có thể thay đổi. Bạn luôn có thể bắt đầu lại. Nó có thể không phải luôn luôn là quyết định khôn ngoan hoặc khôn ngoan nhất, nhưng chỉ có bạn mới thực sự biết mình cảm thấy thế nào. Bắt đầu với việc xem xét các lựa chọn của mình.

10. Mong muốn người khác thành công và bản thân thành công

Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, một người thông minh về cảm xúc quan tâm đến thành công và thành tích, không chỉ cho bản thân họ, mà còn cho những người khác. Cảm hứng lãnh đạo và niềm đam mê, kết hợp với sự lạc quan, thúc đẩy chúng ta làm điều tốt nhất cho bản thân và những người khác.

Chúng ta thường xuyên mải mê và chỉ quan tâm đến “Điều đó có lợi gì cho mình?”. Điều đó là đương nhiên. Nhưng theo cùng một cách mà chúng ta nên tập trung vào lợi ích bản thân, chúng ta cũng nên duy trì tinh thần mong muốn và hy vọng muốn nhìn thấy những người xung quanh mình thành công.

Đây không chỉ là một biện pháp bảo vệ tuyệt vời chống lại sự đố kị và tham lam, nó còn làm sống lại niềm đam mê của chúng ta và thúc đẩy chúng ta đạt được mục tiêu tiếp theo. Nó giúp chúng ta có được đồng minh và xây dựng các mối quan hệ vững mạnh để giúp chúng ta khi gặp khó khăn.