TỔNG QUÁT VIÊN HAY CHUYÊN VIÊN: AI LÀ KẺ THỐNG TRỊ THỊ TRƯỜNG VIỆC LÀM TRONG 5 NĂM TỚI?

Đây là cuộc tranh luận đang thu hút được nhiều sự chú ý hiện nay. Khi chúng ta đặt câu hỏi về nghề nghiệp của tương lai: Bạn nên là một tổng quát viên hay một chuyên gia ? Có những ưu và nhược điểm cho cả hai sự lựa chọn? Giải pháp tốt nhất nằm ở đâu?

Tổng quát viên: Họ là ai?

Tổng quát viên là người có kĩ năng, kiến thức và kinh nghiệm tổng quát trên nhiều lĩnh vực. Các nhà tổng quát viên thường có thể làm nhiều việc khác nhau. Chẳng hạn như một nhà tổng quát viên tiếp thị có thể làm mọi thứ. Từ phương tiện truyền thông xã hội đến các chiến dịch quảng cáo rộng rãi.

Một nhà tổng quát có nhiều kỹ năng, cực kỳ hữu ích trong nền kinh tế tự do. Một người tổng quát viên thường có thể làm việc tốt trên mọi phương diện. Họ có thể được xử lý yêu cầu trong một số tình huống khác biệt. Tuy nhiên, phương Tây có câu nói rằng ” “jack of all trades, master of none”. Có nghĩa là một tổng quát viên có năng lực cơ bản để thực hiện một số nhiệm vụ. Nhưng họ sẽ không thực sự thực hiện được những nhiệm vụ đòi hỏi tính chuyên môn cao. 

Chuyên gia: Họ là ai?

Đối lập với tổng quát viên là chuyên viên. Người có kĩ năng và kiến thức tập trung vào duy nhất một lĩnh vực. Ví như lập trình viên chỉ làm việc trong một chương trình duy nhất. Lợi ích của việc trở thành một chuyên gia là tên thương hiệu của bạn. Mọi người biết đến với bạn để giải quyết một vấn đề liên quan đến chuyên môn của bạn. Nhược điểm là nếu dự án bao gồm bất cứ điều gì ngoài chuyên môn của bạn, bạn có thể sẽ phải chuyển nó cho người khác – một tổng quát viên. Là một chuyên gia có thể mở một số cánh cửa. Nhưng nó cũng có thể được xem là hạn chế vì trọng tâm là ở một khu vực duy nhất.

Tổng quát viên: Xu hướng ngày nay

Tại thời điểm hiện nay, tổng quát viên đang dần chiếm thế thượng phong trong xu hướng nghề nghiệp. Điều này xảy ra bắt nguồn từ các nguyên nhân chính sau đây:

• Sự phát triển của nền kinh tế giới: Khi Việt Nam sẽ trở thành thị trường đầu tiên trong APEC vượt ngưỡng 50% lao động tự do. Điều này đòi hỏi các freelancer (lao động tự do) phải linh hoạt với sự thay đổi và có hiểu biết đa dạng trên nhiều lĩnh vực để cạnh tranh tốt hơn.
• Sự thay thế của công nghệ khiến các chuyên viên phải phát triển song song những lĩnh vực khác để trụ lại tổ chức. Theo dự đoán của hơn 1900 chuyên gia công nghệ, 50% công việc sẽ bị thay thế bởi robot vào năm 2030.
• Sự tăng cường liên thông giữa nhiều lĩnh vực (kinh tế, văn hóa, xã hội, chính trị…) đòi hỏi người lao động phải có cái nhìn bao quát để dự báo trước những tác động qua lại và linh hoạt chuyển đổi nhằm phát triển hay duy trì lợi thế cạnh tranh của tổ chức.
• Xu hướng giảm nhân lực nhưng giữ nguyên khối lượng công việc yêu cầu người lao động phải trở nên tổng quát hóa và gánh vác nhiều hơn những lĩnh vực ngoài chuyên môn. NBC, Huffpost, ESPN, CNN cũng có tên trong làn sóng cắt giảm này.

Mặc dù trong thời điểm hiện tại, tổng quát viên đang chiếm ưu thế. Nhưng sự biến động của thị trường việc làm và nhu cầu ngày càng cao về đội ngũ chuyên gia trong các lĩnh vực khoa học, kinh tế nhất định có thể làm thay đổi cục diện này. Vậy đâu là hướng đi đúng dắn nhất cho người lao động khi tham gia vào thị trường lao động? Làm một Tổng quát viên hay một Chuyên viên? Hay tìm phương án kết hợp cả hai yếu tố này…

• 

Chuyên-Tổng quát viên: Lời giải cho bài toán xu hướng nghề nghiệp

Cách tiếp cận tốt nhất trong trường hợp này là kết hợp cả hai: Chuyên – Tổng quát viên (expert-generalist). Gọi là bộ kỹ năng theo mô hình T ( T-shaped employee skill set). Nét ngang trên cùng của chữ T là một bộ kỹ năng chung. Nó cung cấp cho người lao động một phạm vi hiểu biết và khả năng rộng. Chẳng hạn như trong tiếp thị là các kỹ năng tiếp thị chung. Bên dưới là nét dọc cho phép người lao động đi sâu vào một chuyên môn cụ thể. Như phương tiện truyền thông xã hội hoặc phân tích tiếp thị và trở thành chuyên gia trong lĩnh vực đó.

Với sự kết hợp các kỹ năng này, bạn có thể khẳng định bản thân như một người hiểu và có thể thực hiện nhiều nhiệm vụ khác nhau. Nhưng cũng có thể thực hiện thành thạo các nhiệm vụ trong một lĩnh vực chuyên môn xác định. Bạn có được những điều tốt nhất của cả hai khía cạnh là một tổng quát viên và một chuyên gia. Điều này giúp bạn dễ dàng phát triển và tìm kiếm cơ hội nghề nghiệp cho bản thân hơn.

Lead The Change Exchange Trip: Xây dựng nền móng cho những Chuyên – Tổng quát viên tương lai

Đối với Lead The Change, chúng tôi mang đến cho các bạn cơ hội được học tập, trải nghiệm và hoàn thiện các kỹ năng tối quan trọng của thời đại 4.0 trước khi các bạn lựa chọn cho mình một hướng đi riêng, chuyên biệt. Bộ kỹ năng 4.0 được Lead The Change biên soạn và giảng dạy chính là nét ngang đầu tiên trong mô hình chữ T. Mở đầu cho hành trình phát triển thành Chuyên – Tổng quát viên người có thể:

• Tự đánh giá chất lượng chuyên môn. Xác định được những việc cụ thể đang làm có thể điền vào đâu trong chiến lược phát triển của tổ chức. Thậm chí nên thay đổi như thế nào để tạo lợi thế cạnh tranh trước đối thủ.
• Ứng dụng những ý tưởng đã thành công trong một lĩnh vực sang các lĩnh vực khác để tạo ra sự đột phá.
• Trở thành đầu mối liên lạc giữa những nhóm chuyên gia thuộc nhiều lĩnh vực và mở ra cơ hội thăng tiến vượt bậc.
• Dự đoán tốt hơn những biến chuyển cả về mặt chuyên môn lẫn thị trường để có chiến lược đón đầu tối ưu.