Webinar 3 | Tôn trọng sự đa dạng

a. Môi trường học tập:

Chị Hương Ly: Chị nhận ra có hơi khác một chút về lời đồn “Người Việt Nam rất chăm chỉ và học rất giỏi”. Những kiến thức chị được học rất nhiều từ hồi cấp 3 tại Việt Nam được giảng dạy ở cấp Master tại châu Âu, dẫn đến chị không nhớ được hết những thứ này. Trong khi đó, các bạn phương Tây thì học rất ít nhưng các bạn nhớ rất lâu. Chị nhận ra rằng, hệ thống Toán học của VN tuy rất nặng nhưng quên cũng rất nhiều. Còn ở đây, họ học ít hơn nhưng nhớ lâu, dẫn đến vẫn có tác dụng trong quá trình học cao hơn của họ.

Điều thứ hai chị nhận ra, dù mình có điểm số ở lớp cao nhưng chưa chắc là mình sẽ giỏi. Chị nhận ra những bạn bè khác khi làm assignment luôn có những ý tưởng mới, họ không nhất thiết phải theo barem của giáo sư. Nên đôi khi project chung sẽ ra khỏi barem điểm, khiến họ không được điểm cao, nhưng điều đó không thể hiện là họ không giỏi. Khi họ đi hơi trật như thế chính là cơ hội để họ học được rất nhiều thì những người này sau khi đi làm có hiệu quả hơn. Từ đó, chị nhận ra mình cần cân bằng giữa điểm số và hiệu quả làm việc. 

Chị Ngọc Quyên: Khi học tập ở bên Anh, chị phải đọc sách và viết rất là nhiều vì hệ thống chấm điểm khó và cần phải đứng ở nhiều góc độ khác nhau. Ngoài ra, chị cảm thấy mới lạ khi tham gia học bằng cách phản biện lẫn nhau. Khi đi học bên Đức thì chị nhận ra rằng bên đây họ rất chú trọng vào concept What & Why, trong khi ở Việt Nam mình  tập trung nhiều vào cái How. Sự khác nhau về phương pháp học tập, khiến chị phải mất nhiều thời gian để thay đổi và thích nghi

b. Môi trường sinh sống

Chị Hương Ly: Trong sinh sống thì chị nghĩ ngôn ngữ vẫn là một rào cản dù chị đã có những chứng chỉ đủ để đi du học hay học tập. Nhưng trong các cuộc hội thoại hằng ngày, vẫn có rất nhiều từ chị không biết và chị đoán là chính. Không những vậy, ở châu Âu, người ta không chỉ nói tiếng Anh, họ nói được nhiều thứ tiếng và đây là chuyện rất là bình thường ở đây. Họ không ngại học khi lớn tuổi và họ sẵn sàng học khi cần thiết. Tóm lại, chị nghĩ trong học tập mình cần đánh giá đúng về bản thân, ưu điểm và nhược điểm; không ngại học khi tuổi càng ngày càng lên và đề cao việc học ngôn ngữ không chỉ là tiếng Anh.

Chị Ngọc Quyên: Khi sinh sống chị cũng gặp nhiều trở ngại về ngôn ngữ khi mọi người dùng tiếng lóng và mỗi vùng cách sử dụng ngôn ngữ cũng khác nhau, dù là trong một đất nước. Ở bên Anh và Đức, họ có một văn hóa là đặt lịch hẹn. Dù bạn có bệnh muốn đến bệnh viện bạn cũng phải đặt lịch hẹn trước với Bác sĩ. Ở châu Âu, họ rất quan tâm đến môi trường, vì vậy họ chú trọng rất nhiều trong việc phân loại rác

c. Môi trường làm việc

Chị Hương Ly: Chị nghĩ khó khăn lớn nhất mình gặp phải ở thế hệ 8x là nhút nhát và luôn sợ nói ra những điều khác với số đông. Sợ sai, sợ nói ra những cái dốt của mình, sự kỳ quặc hay một nỗi sợ gì đấy. Vì vậy mà mình thấy mình không hiểu được mình dẫn đến phải làm những công việc mình không thích nhưng lại không dám từ chối. Và dưới đây là vài cách để chị vượt qua

• Bù đắp bằng những nỗ lực của chính mình
• Cần nhiều thời gian để mọi người từ từ hiểu mình hơn
• Thể hiện quan điểm của mình sau cuộc họp nếu như sợ phát biểu ở cuộc họp lớn
• Trở thành tâm điểm của nhóm nhỏ, phù hợp với khả năng của mình

Ở chỗ chị thì họ phân biệt rất rõ ràng giữa hai thế giới: một là bạn bè, hai là đồng nghiệp. Vậy nên họ rất ít khi kết bạn ở chỗ làm, họ chỉ trao đổi đến vấn đề công việc ở chỗ làm và họ rất khó để thân từ đồng nghiệp thành bạn. Thời tiết cũng ảnh hưởng đến khả năng kết nối mọi người với nhau. Ở những khu vực thời tiết lạnh thì họ cũng lạnh lùng và khó kết bạn hơn với khu vực có thời tiết mát mẻ, ấm áp. Họ chỉ mời những người rất thân đến nhà nên khi bạn nhận được lời mời này thì nghĩa là họ rất quý bạn. Ngược lại, khi không được mời đến nhà thì bạn cũng đừng cố gắng hay buồn phiền vì đây chính là văn hóa của họ.

Chị thấy những người ở chỗ chị họ rất là thẳng thắn và rõ ràng. Khi mình nhờ họ một việc gì đó, nếu họ giúp được hay không họ sẽ phản hồi và note lại thời gian cố định để giúp mình. Chị cảm thấy thoải mái về sự thẳng thắn và rõ ràng của vấn đề này. Như ở Việt Nam, mình thường cả nể, khi trong lòng mình khó chịu lắm nhưng mình vẫn giúp. Khi mình nhận được những câu hỏi khó và muốn hỏi những người cao hơn mình, thì mình không nên nhắn hỏi để nhận câu trả lời trực tiếp. Thay vào đó, hãy suy nghĩ về giải pháp và cách giải quyết và nhờ họ xem cách này của mình là đúng hay chưa. Nếu đúng thì họ sẽ đồng tình với cách của bạn, nếu sai họ sẽ gợi ý cách khác cho bạn. Vậy nên đừng hỏi câu hỏi chung chung, họ sẽ xem như bạn đang không cố gắng tìm giải pháp.

Chị Ngọc Quyên: Ở Đức, họ rất chú trọng về văn hóa gia đình, cho nên khi làm việc hay sinh hoạt họ luôn tách biệt rất rõ ràng: tập trung xử lý công việc ở chỗ làm và khi về nhà thì dành toàn bộ thời gian cho gia đình. Khi làm việc, họ thường đưa những Open Feedback hay Direct Feedback dù họ đang ở cấp bậc nào. Lúc này là họ đang thảo luận với nhau để đưa ra những hướng đi cho toàn bộ team, dự án. Open feedback là mình nhận những feedback đó như những món quà, sau đó mình có thể improve. Ngược lại, khi mình vẫn giữ tâm lý cũ khi nhận những lời góp ý mình giữ trong lòng hay take responsibly thì mình rất khó để phát triển.

Ở châu Âu họ rất chú trọng đến work-life balance vì họ quan niệm phát triển theo hướng bền vững, ngay cả đến máy móc cũng chỉ hoạt động đến 90% hay 95% công suất. 

Có một tips khi các bạn apply xin việc cho những công ty ở phương Tây. Nếu như ở Việt Nam bạn ghi ưu điểm là làm việc dưới áp lực và thoải mái làm thêm giờ thì ở đây không được xem là như vậy. Thay vào đó, bạn hay thêm vào CV mục sở thích, nếu nó liên quan đến thể thao thì lại càng hay. Vì ở đây họ rất chú trọng đến thể thao, không chỉ giúp mình khỏe mạnh mà còn giúp mình cân bằng công việc. Vậy nên việc một người sếp rất giỏi về một môn thể thao là rất phổ biến.